تحلیل محتوای طرح‌های جشنواره جابربن‌حیان و فرصت‌های متنوع یادگیری از حیث تأکید بر ساحت تعلیم و تربیت زیستی مبانی نظری سند تحول بنیادین آموزش و پرورش

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی آموزشی، گروه مدیریت و برنامه‌ریزی آموزشی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

جشنواره علمی و ­پژوهشی دانش­آموزی جابربن‌حیان و فرصت­‌های متنوع یادگیری، به قصد افزایش روحیه خلاقیت، نوآوری، اکتشاف، کار فردی و گروهی، پژوهش­گری و علم­‌آموزی می­‌باشد. هدف پژوهش، تحلیل محتوایی طرح‌های این جشنواره از حیث توجه به ساحت تعلیم و تربیت زیستی مطابق با مبانی نظری سند تحول بنیادین آموزش و پرورش در منطقه موسیان، استان ایلام در سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۱می‌باشد. ساحت تعلیم و تربیت زیستی در مبانی نظری سند تحول بنیادین، اشاره بر درک ویژگی‌ها و نیازهای زیستی، تلاش پیوسته جهت حفظ و ارتقای سلامت، بهداشت و ایمنی، بصیرت نسبت به سبک زندگی انتخاب شده و حفاظت از محیط‌ زیست و احترام به طبیعت دارد. این پژوهش به روش تحلیل ­محتوا و به شکل برآورد پدیده­ها در متن داده­ها و به شکل سرشماری استفاده شده است. نتایج نشان داد که از کل ۱۰۳ طرح در قسمت جابربن‌حیان  (پروژه­های علمی)، ۶۳ طرح به ساحت تعلیم و تربیت زیستی اشاره­ کرده­ بودند و بیشترین فراوانی مربوط به پروژه جمع­ آوری نمونه‌­ها و طبقه‌بندی و مربوط به شناخت انواع حیوانات اهلی و وحشی و بعد به ترتیب: انواع مسائل بهداشت و سلامت، انواع گیاهان و دانه‌ها ، انواع آلودگی­های محیطی و انواع سنگ­ها پرداخته ­شد. در قسمت طرح‌­های فرصت­های متنوع یادگیری هم از مجموع ۳۵ فرصت یادگیری، ۵ فرصت به ساحت تعلیم و تربیت زیستی پرداخته ­بودند که بیشترین فراوانی مربوط به کاشت انواع سبزی­‌های خوردنی، کاشت انواع گل و گیاه زینتی و پرورش انواع پرندگان خانگی را شامل شد. در پایان مشخص­ شد که در طرح­‌های جشنواره مذکور، هم در بخش جابربن‌حیان و هم فرصت­‌های متنوع یادگیری با توجه به تعداد طرح­‌ها، تأکید خوبی به ساحت تعلیم و تربیت زیستی شده ­بود.

تازه های تحقیق

نتایج این پژوهش مشخص کرد که در طرح‌های جشنواره، هم در بخش جابربن‌حیان و هم فرصت­ های متنوع یادگیری بیشترین موضوعات مربوط به تحقیقات بنیادی بوده است تا کاربردی، تحقیقی و توسعه ­ای؛ همچنین نقش معلم بیشتر انتقال­ دهنده مطالب بوده و نقش محوری و راهنمای اصلی کمتری داشته است. باید توجه داشت که  مشخص شود که معلم چه جایگاهی در پروژه‌های علمی و پژوهش‌های دانش‌آموزی دارد و باید از چه محرک‌های انگیزشی، تشویقی و تمایلی استفاده نماید. تحلیل محتوای طرح ­های جشنواره قسمت جابر­بن ­حیان درزمینه ساحت‌های شش گانه مبانی نظری سند تحول بنیادین آموزش و پرورش نشان داد که این طرح‌ها بیشترین توجه را به تربیت زیستی داشته‌اند و بیشترین تأکید نیز به ترتیب بر پروژه تحقیق زمینه ­ای، طبقه ­بندی و جمع­ آوری نمونه بوده است. در بخش فرصت‌های متنوع یادگیری هم، به ساحت تعلیم و تربیت زیستی اشاره شده و از مجموع ۳۵ فرصت متنوع یادگیری، ۵ فرصت به این ساحت پرداخته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Content Analysis of Jaber Ibn Hayyan and Diverse Learning Opportunities Festivals Projects in Terms of the Emphasis on the Area of Biological Education Based on the Fundamental Reform Document of Education

نویسنده [English]

  • Mahdi Mirzaei
Master's Degree in Educational Planning, department of Management and educational planning, Faculty of Educational Sciences and Psychology, University of Tehran, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Jaber Ibn Hayyan and various learning opportunities scientific and research festivals are aimed at increasing the spirit of creativity, invention, discovery, individual and group work, research as well as  science learning. The purpose of the research is to analyze the plans of this festival in terms of attention to the accuracy of biological education in accordance with the fundamental reform document of education in Mosian region, Ilam province in the academic year 2022/2023. The area of biological education and training in the fundamental reform document refers to the understanding of biological characteristics and needs, continuous efforts to maintain and promote health, hygiene and safety, insight into the chosen lifestyle and environmental protection and respect for nature. This research has been used in the form of content analysis; an estimation of the phenomena in the data text using a census. The results showed that out of the total 103 plans in the section of Jaber Ibn Hayyan (scientific projects), 63 plans referred to the area of biological education and the highest frequency was related to the collection of samples and classifications related to the recognition of domestic and wild animals. Then, all kinds of health issues, plants and seeds, environmental pollution as well as stones were discussed respectively. In the various learning opportunities section, out of a total of 35 learning opportunities, 5 opportunities were allocated to the area of biological education which included the most frequent planting of edible vegetables, flowers as well as ornamental plants, and breeding domestic birds. In the end, it became clear that in the plans of the mentioned festivals including Jaber Ibn Hayyan section and in the various learning opportunities one, a good attention has been paid to the area of biological education.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Jaber Ibn Hayyan
  • diverse learning opportunities
  • the area of biological education
  • fundamental reform document of education
تقی‌زاده، بهروز و قهرمانی، الهه. (۱۳۹۶). طرح جابربن‌حیان یک شیوه آموزشی نوین در دانش‌آموزان. مازندران. دومین کنفرانس ملی رویکردهای نوین در آموزش و پژوهش، ۱۵۲۰-۱۵۲۶.
داودی، محمد و کارآمد، حسین. (۱۴۰۰). فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی. انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
زندی، زهره و رحمانی کمرودی، سمانه. (۱۳۹۶). ارزیابی تحقق اهداف جشنواره علمی جابربن‌حیان از دیدگاه معلمان مجری طرح شهرستان چالوس. مازندران. دومین کنفرانس ملی رویکردهای نوین در آموزش و پژوهش، ۳۴۵۹-۳۴۵۲.
شورای عالی انقلاب فرهنگی. (۱۳۹۰). مبانی نظری سند تحول بنیادین در نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی جمهوری اسلامی ایران. تهران. انتشارات وزارت آموزش و پرورش (شورای عالی آموزش و پرورش).
فرهمندی، مهدیه. )۱۳۹۹(. بررسی تأثیر جشنواره جابربن‌حیان بر روحیه پژوهشگری دانش‌آموزان. همدان. سومین همایش بین المللی روانشناسی، علوم تربیتی و مطالعات اجتماعی، 821-۸۱۳.
قنبری شهواری، محسن و صادقی، علی و حسن‌پور، محمد. (۱۳۹۷). آسیب‌شناسی طرح جابربن‌حیان و ارائه راهکارهایی جهت کیفیت بخشی. هرمزگان. پنجمین همایش علمی پژوهشی از نگاه معلم، ۳۸۰۳-۳۷۹۲.
مرادی، امیر. (۱۴۰۱). تعلیم و تربیت شش وجهی و مبانی فلسفی آن. مجله رشد فناوری آموزشی، (۱). ۲۰-۱۸.
میرزایی، مهدی. (۱۳۹۷). تحلیل مقایسه‌ای محتوای کتب درسی علوم تجربی دوره ابتدایی و طرح‌های جشنواره جابربن‌حیان با توجه به مسائل و مباحث پروژه‌های علمی و پژوهش‌های دانش‌آموزی در منطقه موسیان استان ایلام در سال ۱۳۹۷. هرمزگان. پنجمین همایش علمی پژوهشی از نگاه معلم، ۱۱۳۳-۱۱۲۷.
میرزایی، مهدی. (۱۴۰۱). تحلیل محتوای طرح‌های جشنواره جابربن‌حیان مبتنی بر سطوح فعالیت‌‌های آموزشی یادگیری اکتشافی جروم برونر با توجه به پروژه‌های آموزش زیست‌محیطی جهانی (نمونه موردی: مدارس
چند پایه مختلط ابتدایی، منطقه موسیان در استان ایلام). فصلنامه پژوهش در آموزش کلاس‌‌های تلفیقی و چندپایه، ۲ (۲). ۱۶-۱.
Ates, O; Ates, A; & Aladag,Y. (2021). Perceptions of Students and teacher participating in a science festival regarding science and scientist. Research in Science & Technological Education, 39(1), 109-130.
Davodi, M., & Karamad,H. (2021). Philosophy of Islamic education. Publications of the Research Center of the Howzeh and University. (in persian)
Farhamandi, Mahdia. (2018). Investigating the effect of Jaber bin Hayyan festival on student's research spirit. The third international conference of psychology, educational sciences and social studies. 813-821. (in persian)
Ghanbari Shahvari, M; Sadeghi, Ali., & Hasanpour, M;.(2017). Pathology of jaber ben hayyan's design and providing solutions for quality. The Fifth Scientific Research Conference from the Teacher's Point of View. 3792-3803. (in persian)
Manteghi, H., & Erfani, N. (2014). Effectiveness of Jaber Ibn Hayyans Plot in Ground of Female Students Creativity. International Journal of Innovation and Research in Educational Sciences, 1(4), 216-221.
Mirzaei, Mehdi. (2017). Comparative analysis of elementary school experimental science textbooks and plans for the jaber bin hayyan festival according to the issues and topics of scientific projects and student researches in Musian region, Ilam province in 2017. The Fifth Scientific Research Conference from the Perspective of a Teacher, 1127-1133. (in persian)
Mirzaei, Mehdi. (2022). Analysis of the plans of the jaber bin hayyan festival with regard to global environmental education projects (case example: multi-grade mixed primary schools, Musian region in Ilam province). Quarterly Journal of Research in Interpretive and Multigrade Classes Education, 2(2), 1-16. (in persian)
Moradi, Amir. (2022). Six-faceted education and its philosophical foundations. Educational Technology Development Journal, (1), 18-20. (in persian)
Park, H; Kim, Y; & Jeong, S. (2019). The effect of a science festival for special education students on communicating science. Asia-Pacific Science Education, 5(1), 1-13.
Pick, K. (1999). IN the global Clasrsroom1. Pipping Publishing.
Schultz, S. (2019). Jabir Ibn Hayyan Celebrated at the Berlin Science Week 2019, 1001 Inventions Discover A Golden Age - Inspire A Better Future.
Supreme Council for Cultural Revolution. (2011). Theoretical foundations of the fundamental change document in the formal education system of the Islamic Republic of Iran. Tehran. Publications of the Ministary of Education (Supreme Council of Education). (in persian)
Taghizadeh, B., & Ghahrmani, E. (2016). Jaber bin hayyan's plan is a new way of teaching students. The Second National Conference on new Approachs in Education and Research.1520-1526. (in persian)
Zandi, Z., & Rahmani Kemroudi, S. (2016). Valid evaluation of jaber bin hayan science festival from the point of view of the teachers of Chalus city plan. The Second National Conference on new Approachs in Education and Research. 3452-3459.
(in persian)