بررسی تأثیر روش تدریس خلاقانه درس فارسی با تأکید بر سبک‌های یادگیری وارک (VARK) در یادگیری دانش‌آموزان دورة ابتدایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناس ارشد برنامه‌ریزی درسی دانشگاه علوم و تحقیقات. تهران. ایران

2 استادیار گروه آموزش علوم تربیتی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران

10.22091/jrim.2024.11432.1108

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر تدریس خلاقانه درس فارسی با توجه به سبک‌های یادگیری  وارک (VARK) بر یادگیری دانش‌آموزان دختر اول ابتدایی منطقة 14 تهران و از نوع تحقیقات شبه‌آزمایشی بود. جامعة آماری شامل تمامی دانش‌آموزان دختر پایة اول یکی از آموزشگاه‌های منطقة 14 تهران در سال تحصیلی 1402-1403 بود که از بین آنها به روش نمونه‌گیری هدفمند و با توجه به سبک‌های یادگیری (با استفاده از پرسش‌نامه سبک‌های یادگیری وارک) 50 نفر انتخاب شدند و در 5 گروه 10 نفره آزمایش و کنترل قرار گرفتند. در پژوهش حاضر نمونه‌گیری به‌صورت هدفمند طبق سبک‌های یادگیری تعریف شده وارک به انجام رسید. رویکرد روش حاضر شبه‌آزمایشی به‌صورت پیش‌آزمون و پس‌آزمون بود که در قسمت پیش‌آزمون، نمرات یادگیری ثبت شد و در مرحله بعد گروه‌های مشخص بر اساس سبک یادگیریشان تحت آموزش تدریس خلاقانه قرار گرفتند و در انتهای جلسات آموزشی نمرات حاصل از پس‌آزمون پس از ثبت، تحت تحلیل کواریانس قرار گرفته و تأثیر مداخلات آموزشی بر یادگیری مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفت. نتایج تحلیل کواریانس نشان داد که تدریس خلاقانه بر اساس سبک یادگیری بصری تفاوت معناداری بر یادگیری درس فارسی دانش‌آموزان دارد (001/0 P<، F=34.796). در مقابل، سبک شنیداری تفاوت معناداری نداشت (426/0 P<، F=0.664). همچنین، سبک خواندن - نوشتنی (لمسی) نیز معنادار نبود (098/0 P<، F=3.068)، اما سبک جنبشی تفاوت قابل توجهی بر یادگیری نشان داد (001/0 P<، F=26.473). این یافته‌ها تأکید می‌کنند که شناخت ویژگی‌های فردی دانش‌آموزان و استفاده از شیوه‌های نوین و خلاقانه تدریس می‌تواند به بهبود عملکرد آموزشی و رفع چالش‌های یادگیری کمک کند. بنابراین نتیجه کلی پژوهش حاضر  تأکید بر اهمیت تدریس خلاقانه متناسب با سبک‌های یادگیری در بهبود یادگیری درس فارسی دانش‌آموزان دختر پایة اول ابتدایی است.

تازه های تحقیق

این پژوهش با هدف بررسی تأثیر تدریس خلاقانه درس فارسی با تأکید بر سبک‌های یادگیری وارک در یادگیری دانش‌آموزان در راستای فرضیه اول نشان می‌دهد که با در نظر گرفتن نمرات پیش‌آزمون به‌عنوان متغیر همپراش، تفاوت معناداری در میانگین نمرات یادگیری فارسی بین گروه آزمایش و کنترل وجود دارد. بنابراین، برنامه مداخله‌ای شامل یک دوره تدریس خلاقانه متناسب با سبک یادگیری بصری، تأثیر مثبت و معناداری بر یادگیری درس فارسی گروه آزمایش داشته است. به‌این‌ترتیب، فرضیه اول مبنی بر اینکه تدریس خلاقانه بر اساس سبک یادگیری بصری تفاوت معناداری بر یادگیری درس فارسی دانش‌آموزان دارد، تأیید می‌شود. همچنین مطابق با نتایج برنامه مداخله‌ای مبتنی بر تدریس خلاقانه با توجه به سبک یادگیری شنیداری تأثیر قابل‌توجهی بر یادگیری درس فارسی گروه آزمایش نداشته است. این پژوهش نشان می‌دهد که یادگیرندگان سمعی از طریق شنیدن و منابع شفاهی مانند سخنرانی‌ها و پادکست‌ها، مطالب را بهتر یاد می‌گیرند. آگاهی از سبک‌های یادگیری دانش‌آموزان نقش مهمی در بهبود یادگیری آن‌ها دارد، زیرا به معلمان امکان می‌دهد روش‌های تدریس خود را متناسب با نیازهای یادگیرندگان تطبیق دهند. با این وجود، یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که تدریس خلاقانه بر یادگیری دانش‌آموزان سمعی تأثیر معناداری نداشته است. همچنین نتایج پژوهش نشان داد که برنامه مداخله‌ای (یک دوره تدریس خلاقانه با توجه به سبک یادگیری خواندن - نوشتنی) بر یادگیری درس فارسی گروه آزمایش مؤثر نیست. در نتیجه فرضیة سوم ‏مبنی بر اینکه تدریس خلاقانه بر اساس سبک یادگیری لمسی تفاوت معناداری بر یادگیری درس فارسی ‏دانش‌آموزان دارد، رد می‌شود. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the Impact of Creative Teaching Methods in Persian Language Lessons with Emphasis on VARK Learning Styles on the Learning of Primary School Students

نویسندگان [English]

  • Leila Tabatabai 1
  • Maryam Esfahani 2
1 M.A. student in Educational Planning, University of Science and Research, Tehran, Iran
2 Assistant Professor, Department of Educational Sciences, Farhangian University, Tehran, Iran
چکیده [English]

The aim of this research was to investigate the impact of creative teaching methods in Persian language lessons, considering VARK learning styles, on the learning of first-grade female students in District 14 of Tehran. This quasi-experimental study included all first-grade female students from one of the schools in the mentioned district during the academic year of 2023-2024. Out of this population, 50 students were purposefully selected based on their learning styles (using the VARK learning styles questionnaire) and divided into five groups of ten as experimental and control ones.
In this study, sampling was conducted purposefully according to the defined VARK learning styles. The research approach was quasi-experimental, consisting of pre-tests and post-tests. In the pre-test phase, learning scores were recorded, and subsequently, the specified groups were taught using creative teaching methods based on their learning styles. At the end of the educational sessions, the post-test scores were recorded and analyzed using covariance analysis to evaluate the impact of the educational interventions on learning.
The results of the covariance analysis indicated that creative teaching based on visual learning style had a significant positive effect on the learning of Persian language among students (P < 0.001, F = 34.796). In contrast, the auditory learning style did not show a significant difference (P < 0.426, F = 0.664). Similarly, the reading-writing (kinesthetic) style was not significant (P < 0.098, F = 3.068), while the kinesthetic style showed a significant difference in learning (P < 0.001, F = 26.473). These findings emphasize that recognizing the individual characteristics of students and utilizing innovative and creative teaching methods can enhance educational performance and address learning challenges. Therefore, the overall conclusion of this research highlights the importance of creative teaching methods tailored to learning styles in improving the learning of Persian language among first-grade female students.

کلیدواژه‌ها [English]

  • creative teaching
  • VARK learning styles
  • Persian language
  • student learning
  • primary education
ادیب، یوسف؛ کریمی، سیدبهاالدین؛ محمودی، فیروز ؛ بدری گرگری، رحیم. (1399). تحلیل برنامه درسی علوم تجربی پایه‌های چهارم، پنجم و ششم ابتدایی براساس سبک‌های یادگیری. مدیریت و برنامه ریزی در نظام های آموزشی، 13(2)، 177-194
بهرامی، حدیث. (1399). بررسی نقش شایستگی حرفه‌ای در تدریس خلاق معلمان مقطع ابتدایی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور کرمانشاه.
چشم‌آذر، نادر؛ طالع‌پسند، سیاوش ؛ ستوده، نعمت. (1401). اثربخشی آموزش سبک‌های یادگیری شناختی وارک و راهبردهای فراشناختی بر انگیزه تحصیلی دانش‌آموزان. مطالعات روان‌شناختی نوجوان و جوان، 3(1). 281-291
حرمتی، حسن. (1394). بررسی عوامل مؤثر بر تدریس خلاق معلمان استان آذربایجان شرقی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، گروه علوم تربیتی دانشگاه تبریز.
سعیدی، بتول.(1400). نیازسنجی آموزش درس فارسی و نگارش در دوره اول و دوم ابتدایی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه فرهنگیان، واحد پردیس شهید باهنر اصفهان.
عبداله‌یار، علی؛ سبحانی‌نژاد، مهدی؛ سجادی، سید مهدی و فرمهینی‌فراهانی، محسن. (1397). تبیین الگوی تدریس خلاق مبتنی بر اصول ریزوماتیک ژیل دلوز. نوآوری‌های آموزشی، 18(69). 84-61.
فضلی، جواد؛ رهنمای‌نمین، مریم و دهقانی، محمد. (1402). بررسی رابطه سبک‌های یادگیری با پیشرفت تحصیلی و رضایت تحصیلی در دانشجویان مقطع کارشناسی و کارشناسی‌ارشد رشته روان‌شناسی،ششمین کنفرانس بین المللی رویکردهای نوین مدیریت، روان‌شناسی و علوم انسانی در قرن ۲۱،تهران
کردبچه، زهرا؛ پیرحیاتی، صبا و پازوکی، المیرا. (1401). تدریس خلاق و تاثیر آن در رشد یادگیری دانش آموزان،پنجمین همایش بین المللی روان‌شناسی، علوم تربیتی و مطالعات اجتماعی،همدان
کهخایی، محبوبه ؛ ناستی‌زایی، ناصر. (1395). رابطه بین سبک‌های یادگیری مدل (Kolb) با الگوی تدریس انطباقی (مطالعه موردی: دانشجویان مرکز علمی کاربردی جهاد دانشگاهی زاهدان). مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی، 13(2). 181-172.
نظرزاده، رضا؛ خادمی، وحید و نوری، علی رضا. (1402). نقش تدریس خلاقانه در یادگیری اثربخش دانش آموزان،هفتمین کنفرانس بین المللی مطالعات میان‌رشته‌ای روان‌شناسی، مشاوره، آموزش و علوم تربیتی،تهران.
Abdollahyar, A., Sobhani Nejad, M., Sajadi, S. M., & Farmehni Farahani, M. (2018). Explaining a creative teaching model based on the rhizomatic principles of Gilles Deleuze. Journal of Educational Innovations18(69), 61-84. [In Persian]
Adib, Y., Karimi, S. B., Mahmoudi, F., & Badri Gorgori, R. (2020). Analysis of the elementary science curriculum for grades four, five, and six based on learning styles. Management and Planning in Educational Systems12(2), 177-194. [In Persian]
Azadmanesh, M., & Torkian Tabar, M. (2017). Creative teaching and its impact on students' academic success. Third International Conference on Psychology, Sociology, Educational Sciences, and Social Sciences, Shiraz. [In Persian]
Bahrami, H. (2020). Investigating the role of professional competence in the creative teaching of elementary school teachers. [Master's Thesis, Payame Noor University, Kermanshah]. [In Persian]
Bhattacharyya, E., & Sarip, A. B. M. (2014). Learning style and its impact in higher education and human capital needs. Procedia - Social and Behavioral Sciences123, 485–494.
Chan, S., & Yuen, M. (2014). Personal and environmental factors affecting teachers’ creativity-fostering practices in Hong Kong. Thinking Skills and Creativity12(1), 69-77.
Charbashlu, H., Aliasgari, M., Gholami, K., & Mosapour, N. (2019). The identification of content and source of practical knowledge of experienced teachers of elementary school: Implications for the educating of primary teachers in the teacher education system. Journal of Curriculum Research8(2), 1-27.
Chee, K. N., Yahaya, N., Ibrahim, N. H., & Hasan, M. N. (2016). Connections between creative teachers and their creativity in teaching. Malaysian Journal of Higher Order Thinking Skills in Education (MJHOTS)3, 1-26.
Cheshm Azar, N., Talepasand, S., & Sotoudeh, N. (2022). The effectiveness of VARK cognitive learning styles and metacognitive strategies on students' academic motivation. Adolescent and Youth Psychological Studies3(1), 281. [In Persian]
Coffield, F., Ecclestone, K., Hall, E., & Moseley, D. (2004). Learning styles and pedagogy in post-16 learning: A systematic and critical review.‏
El-Saftawy, E., Latif, A.A.A., ShamsEldeen, A.M., & et al. (2024). Influence of applying VARK learning styles on enhancing teaching skills: Application of learning theories. BMC Medical Education, 24, 1034.
Fazli, J., Rahnamaye Namini, M., & Dehghani, M. (2023). Investigating the relationship between learning styles and academic achievement and satisfaction among undergraduate and graduate students of psychology. Sixth International Conference on New Approaches in Management, Psychology, and Humanities in the 21st Century, Tehran. https://civilica.com/doc/1875740. [In Persian]
Hamidah, J. S., Sarina, M., & Kamaruzaman, J. (2009). The social interaction learning styles of science and social science students. Asian Social Science5(7), 58-75.
Hammond, L. D., et al. (2020). Implications for educational practice of the science of learning and development. Applied Developmental Science24(2), 97-140.
Haramti, H., Mahmoudi, F., & Fathi Azar, E. (2015). Investigating the factors affecting creative teaching among teachers in East Azerbaijan province. [Master's Thesis, University of Tabriz]. [In Persian]
Horng, J. S., Hong, J. C., Chanlin, L. J., Chang, S. H., & Chu, H. C. (2015). Creative teachers and creative teaching strategies. International Journal of Consumer Studies29, 352-358.
Johnson, E. (2024). Creative teaching methods in Persian language education: Impact on elementary students’ learning. International Journal of Language Education, 12(3), 45-60.
Kekhaei, M., & Nasti Zaei, N. (2016). The relationship between learning styles (Kolb model) and adaptive teaching model (Case study: Students of the Applied Scientific University of Jihad Daneshgahi, Zahedan). Journal of Medical Education Studies and Development13(2), 172-181. [In Persian]
Kordbacheh, Z., Pirhayati, S., & Pazouki, E. (2023). Creative teaching and its impact on students' learning growth. Fifth International Conference on Psychology, Educational Sciences, and Social Studies, Hamedan. [In Persian]
Naserieh, F., & Anani Sarab, M. R. (2013). Perceptual learning style preferences among Iranian graduate students. System41(1), 122-133.‏
Nazari, S., Kaka Barai, K., Afsharnia, K., & Nazari, R. (2014). Investigating the relationship between self-efficacy and personality traits with job satisfaction among elementary school teachers. Kermanshah Journal of Education11, 23-41. [In Persian]
Nazarzadeh, R., Khademi, V., & Noori, A. (2024). The role of creative teaching in effective learning of students. Seventh International Conference on Interdisciplinary Studies in Psychology, Counseling, Education, and Educational Sciences, Tehran. [In Persian]
Rizki, N. J., Qomariyah, S., Natadireja, U., Babullah, R., & Erviana, R. (2024). Implementasi Model Vark Dalam Penguasaan Kelas Untuk Meningkatkan Prestasi Siswa. RISOMA: Jurnal Riset Sosial Humaniora dan Pendidikan2(1), 71-84.‏
Saeedi, B. (2021). Needs assessment for teaching Persian language and writing in the first and second elementary cycles. [Master's Thesis, Farhangian University, Shahid Bahonar Campus, Isfahan]. [In Persian]
Shkabarina, M. A., Verbytska, K., Vitiuk, V., Shemchuk, V., & Saleychuk, E. (2020). Development of pedagogical creativity of future teachers of primary school by means of innovative education technologies. Revista Romaneasca Pentru Educatie Multidimensionala12(4), 137-155.‏
Sintia, I., Rusnayati, H., & Samsudin, A. (2019). VARK learning style and cooperative learning implementation on impulse and momentum. In Journal of Physics: Conference Series1280(5), 520-32. IOP Publishing.

Troski, M.; Rezazadeh, J.; Rajabzadeh, R.; Khakshour, A.; Hejazi, A.; & Hossini, S. H. (2014). Survey learning styles of North Khorasan University of Medical Science students based on Kolb's model. Journal of North Khorasan University of Medical Sciences6(1frences), 81-87.